Bij veel schoolgebouwen schort het vaak aan energiezuinigheid en is in de meeste gevallen voor verbetering vatbaar. Maar ook de kwaliteit van het binnenmilieu laat vaak te wensen over. Veelal worden deze problematieken gezien als onvermijdelijk en krijgt dit onvoldoende aandacht.
Onterecht, want schoolbesturen realiseren zich nog onvoldoende welke (financiële) voordelen er te behalen zijn vanwege duurzaamheidsmaatregelen. Het besparen op energiekosten spreekt meestal direct tot de verbeelding. Maar wat een slecht binnenmilieu betekent voor de gezondheid, het welzijn en de prestaties van de personeel en kinderen. Onvoldoende ventilatie, vooral in de winter, te warme werkruimtes in de zomermaanden, hinderlijk geluid en een slechte akoestiek zijn de grootste problemen. Een slecht binnenmilieu kan onder andere leiden tot irritatie van de slijmvliezen, ontwikkeling of verergering van astma, luchtweginfecties, hoofdpijn en leer- en concentratieproblemen. Een gezond binnenmilieu zorgt voor verlaging van gezondheidsklachten, minder ziekteverzuim, verhoging van (het gevoel van) welzijn en verbetering van de leer/werkprestaties.
In de regel wordt het onderzoek gestart met een quickscan energie(verbruik) en binnenmilieu. Op basis van een kort interview met gebruikers (klachten), historische gegevens uit jaarafrekeningen (benchmark) en beschikbare data uit CO2-loggers worden de belangrijkste knelpunten blootgelegd. Aangezien er een directie relatie bestaat tussen energiezuinigheid en binnenmilieu, is het wenselijk beide thema’s integraal te benaderen. Energiegebruik en een gezond binnenklimaat kunnen soms ook tegenstrijdig zijn. Voldoende ventilatie is noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat, maar ventileren kost ook energie. Het streven is een gebouw met een laag energiegebruik en een gezond binnenmilieu.
In Nederland zijn scholen sinds 2015 verplicht om een energielabel te hebben. Het energielabel moet zichtbaar zijn voor iedereen die het gebouw betreedt en kan ook worden opgevraagd via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Een energielabel geeft aan hoe energiezuinig een gebouw is en geeft de basis voor een verbeteradvies, bijvoorbeeld een volledig uitgewerkt energie prestatieadvies (EPA). Hierbij wordt inzichtelijk gemaakt welke maatregelen er genomen kunnen worden om het gebouw energiezuiniger te maken (en een beter energielabel te verkrijgen). Inclusief een raming van de kosten en de terugverdientijd.